Toplu taşıma sistemlerinde verimliliği ve hizmet kalitesini ölçmek için kullanılan en önemli göstergelerden biri doluluk oranıdır .Doluluk oranı düşükse kaynak israfı, yüksekse konfor kaybı ve hatta güvenlik riski ortaya çıkabilir. Bu nedenle doluluk, yalnızca bir sayı değil; şehir içi ulaşımın sağlıklı işleyip işlemediğini gösteren kritik bir ölçüttür. Doluluk Nedir? Doluluk, belirli bir anda veya belirli bir zaman diliminde bir araçta bulunan yolcu sayısını ifade eder.Bu ölçüm: Anlık  (o anda araçta bulunan yolcu sayısı) Ortalama  (belirli saat aralığındaki ortalama yolcu sayısı) şeklinde yapılabilir. Tek başına yolcu sayısı yeterli değildir; aracın kapasitesiyle kıyaslandığında anlam kazanır. Formül: Doluluk Oranı (%) = (Araçtaki Yolcu Sayısı / Araç Kapasitesi) x 100 Genel aralıklar: 0–40%  → Düşük doluluk, düşük verimlilik 40–60%  → Kabul edilebilir seviye 60–80%  → İdeal denge (verimli + konforlu) 80–100%  → Yüksek doluluk, azalan konfor 100%+  → Aşırı doluluk, hizmet krizi Çoğu şehirde %60–80  arası doluluk ideal kabul edilir. Doluluk Oranı Nasıl Ölçülür? Doluluğu doğru ölçebilmek için biniş ve iniş verileri  gerekir. Bu veriler, aracın hangi durakta kaç yolcu aldığı ve indirdiğini gösterir. Kullanılan yöntemler: Kamera ve görüntü işleme  ile yolcu sayımı Durak sensörleri / turnikeler  ile giriş-çıkış ölçümü Kartlı geçiş sistemleri  ile biniş verisi takibi İniş verisi çoğu yerde eksik toplandığı için, eksik bilgileri tamamlamak amacıyla istatistiksel modelleme ve tahmin algoritmaları  kullanılır. Bu sayede hem anlık yoğunluk hem de zaman içindeki eğilimler doğruya yakın şekilde belirlenebilir. Doluluk Verisiyle Neler Yapılır? Toplanan veriler yalnızca mevcut durumu göstermekle kalmaz; planlama ve optimizasyon için temel oluşturur. Hizmet seviyesini analiz etmek Yoğun saatlerde ek sefer eklemek Boş saatlerde sefer azaltmak Kaynak kullanımını dengelemek Boş araç → yakıt ve personel israfı Aşırı dolu araç → memnuniyetsizlik ve güvenlik riski Şehir içi hareketliliği anlamak Hangi hatların hangi saatlerde yoğunlaştığını belirlemek Özel günler, mevsimsel değişimler gibi durumlara hazırlık yapmak Planlamayı sezgiden çıkarıp veriye dayandırmak Tahmine değil, ölçüme dayalı kararlar almak Doluluk Yönetiminde Veri Analitiği Kart basım (biniş) verileriyle çalışan algoritmalar, her hat ve yön için saatlik maksimum doluluğu hesaplayabilir. Böylece: Sabahları merkeze gidişlerdeki, Akşamları ise dönüşlerdeki yoğunluk, önceden tahmin edilip sefer planları buna göre ayarlanabilir. Ayrıca bayram öncesi alışveriş merkezleri, yaz aylarında sahil bölgeleri gibi özel dönem yoğunlukları  da tespit edilebilir. Bu bilgiler; sefer tarifesi, araç atamaları, sürücü vardiyaları gibi tüm operasyonel süreçleri optimize ederek hem yolcu memnuniyetini hem kaynak verimliliğini artırır . Sonuç Toplu taşımada doluluk oranı, hem yolcu deneyiminin hem de işletme verimliliğinin temel göstergelerindendir. Doğru ölçüm ve analiz sayesinde: Kaynak israfı önlenir Konfor ve güvenlik korunur Gelecek için daha sürdürülebilir ulaşım sistemleri kurulur Kısacası, doluluk verisi şehir içi ulaşımın nabzını tutar  ve doğru yönetildiğinde herkesin hayatını kolaylaştırır.

Toplu taşıma sistemlerinde doluluk oranı , hem operasyonel verimliliğin hem de yolcu memnuniyetinin temel göstergelerinden biridir. Düşük doluluk, araç kapasitesinin verimsiz kullanıldığını; aşırı doluluk ise konfor ve güvenliğin tehlikeye girdiğini gösterir. Bu nedenle doğru doluluk ölçümü, Cermoni  gibi veri odaklı planlama araçlarının en çok önem verdiği metriklerden biridir. 1. Doluluk Oranı Nasıl Hesaplanır? Doluluk oranı temelde şu formülle hesaplanır: Doluluk Oranı (%) = (Taşınan Yolcu Sayısı / Araç Kapasitesi) × 100 Örneğin, 100 kişilik kapasitesi olan bir otobüste aynı anda 80 yolcu varsa doluluk oranı %80 ’dir. Ancak bu sayı gün, saat ve hatta durak bazında  değişebilir. Bu yüzden tek seferlik ölçümler yerine sürekli ve düzenli takip  gerekir. 2. Doluluk Ölçümünde Kullanılan Yaygın Yöntemler Doluluk oranını ölçmek için belediyeler, operatörler ve ulaşım planlamacıları genellikle şu yöntemleri kullanır: Biletleme verileri (kart okuma cihazları): Her biniş kaydını alır, ancak iniş noktaları net bilinmezse gerçek doluluk hesaplaması zorlaşır. Araç içi sensörler: Kapılara yerleştirilen sensörler yolcu giriş-çıkışlarını sayar. Yüksek doğruluk sağlar ancak yatırım maliyeti yüksektir. GPS tabanlı takip: Araç hareketleri ile biniş verilerini eşleştirerek yoğunluk haritaları oluşturur. Kamera tabanlı analiz: Görüntü işleme ile gerçek zamanlı doluluk takibi yapılabilir. Veri doğruluğu yüksek ama gizlilik ve maliyet konusu göz önünde bulundurulmalıdır. 3. Veri Eksikliğinde Alternatif Yaklaşımlar Her zaman bu sistemlere erişim mümkün olmayabilir. Özellikle küçük ölçekli işletmelerde veya sensör altyapısının bulunmadığı bölgelerde, veri eksikliği durumunda şu yöntemler kullanılabilir: Saha gözlemleri ve anketler: Belirli saatlerde araç içi gözlemlerle ortalama doluluk hesaplamak. Tahmin modelleri: Mevcut kısıtlı veriyi, geçmiş trendler ve nüfus yoğunluğu gibi ek parametrelerle işleyerek tahmin üretmek. Sefer bazlı senaryo çalışmaları: Araç kapasiteleri ve talep tahminleri üzerinden olası doluluk senaryoları oluşturmak. Cermoni’nin senaryo bazlı analizleri: Cermoni, veri eksikliğinde bile geçmiş veriler, güzergâh özellikleri ve yolcu yoğunluk tahminlerini kullanarak alternatif doluluk senaryoları üretebilir. Böylece karar vericiler, hangi saatlerde, hangi hatlarda, kaç aracın çalışması gerektiğini  planlayabilir. 4. Doluluk Verisinin Önemi Doğru doluluk ölçümü sayesinde: Fazla boş seferlerin azaltılmasıyla maliyet düşürülür. Yoğun saatlerde ek araç planlanarak konfor artırılır. Enerji ve yakıt tasarrufu sağlanır. Gelecek talep artışına yönelik stratejik planlama yapılır. 5. Cermoni ile Doluluk Yönetimi Cermoni, toplu taşıma planlamacılarına tek bir platformdan doluluk analizi yapma  imkânı sunar. GTFS formatında veri yönetimi Doluluk senaryoları oluşturma Hat ve saat bazında optimizasyon Veri eksikliğinde tahmine dayalı analizler Böylece ister yüksek teknoloji sensör sistemleriniz olsun, ister yalnızca geçmiş biniş verilerine sahip olun, Cermoni ile daha verimli ve dengeli bir toplu taşıma ağı planlamak mümkün . ✅ Sonuç: Doluluk oranı, toplu taşımada hem hizmet kalitesi hem de operasyonel verimlilik açısından stratejik bir göstergedir. Doğru ölçüm yöntemleri ve veri analiz araçları ile desteklendiğinde, şehirlerin ulaşım sistemleri daha sürdürülebilir, konforlu ve ekonomik  hale gelir.

Cermopedia’nın yeni bölümü "Toplu Taşımada Doluluk"  konusu ile yayında 🚍📊 🎥 Toplu taşıma alanındaki kavramları kısa ve sade bir şekilde açıkladığımız bu içerik serimizin yeni bölümünde bu kez "Doluluk nedir?"  sorusunu ele alıyoruz. • Doluluk kavramı nedir, nasıl ifade edilir? • Doluluğu doğru ölçmek neden önemlidir? • Doluluk verisinin eksik olduğu durumlarda hangi yöntemler kullanılabilir? • Doğru doluluk verisinin toplu taşıma işletmelerine sağladığı faydalar nelerdir? Dinlemek istediğiniz kavramlar, önerileriniz varsa yorum bırakabilir, bize ulaşabilirsiniz 🙌Yeni bölümde görüşmek üzere 🎙️

Cermonews’in 12. sayısından merhaba! 👋🏻 👐🏻 Toplu taşımada verimlilik ve hizmet kalitesini değerlendirmek için bakılan en önemli göstergelerden biri:  Doluluk. Bir araç gereğinden az doluyorsa kaynak israfı, gereğinden fazla doluyorsa konfor kaybı, hatta bazen güvenlik riski anlamına gelir.  Peki doluluk tam olarak nedir? Nasıl ölçülür? Nasıl yönetilir? Bu sayımızda; doluluk kavramını tüm yönleriyle ele alıyor, veri temelli ölçüm yöntemlerinden, doluluğu optimize eden yaklaşımlara kadar uzanan bir yolculuğa çıkıyoruz. Ayrıca, Parabol olarak Cermoni üzerinden doluluk verisiyle nasıl çalıştığımızı, bu bilgileri planlamaya nasıl entegre ettiğimizi de paylaşıyoruz. Her zaman olduğu gibi “ Bizden Haberler ”, “ Cermopedia ” ve “ Mutfaktakiler ” bölümleriyle dolu dolu bir içerik sizi bekliyor. 📊🚌 Keyifli okumalar dileriz! 🎯 Doluluk Nedir, Neden Önemlidir? Toplu taşıma sistemlerinin sağlıklı işlemesi için birçok veri metriği kullanılır. Bunlardan biri de  doluluk oranıdır . Peki doluluk tam olarak neyi ifade eder? Hangi verilerle ölçülür ve neden bu kadar önemlidir? Doluluk; belirli bir anda ya da belirli bir zaman diliminde, bir araçta bulunan yolcu sayısını tanımlar. Bu sayı gerçek zamanlı (örneğin, o an otobüste bulunan yolcular) ya da zaman aralığına göre ortalama (örneğin, sabah 07.00–09.00 arası ortalama yolcu sayısı) şeklinde hesaplanabilir. Tek başına sayı değil,  kapasiteyle kıyaslandığında  anlam kazanır. Yani: 🧮  Doluluk Oranı (%) = (Araçtaki Yolcu Sayısı / Araç Kapasitesi) x 100 Bu oran, toplu taşıma sisteminin ne kadar verimli çalıştığını gösteren temel göstergelerden biridir. Doluluk oranı, aynı zamanda  kullanıcılara sunulan hizmet kalitesiyle  doğrudan ilişkilidir. Çünkü hizmet seviyesi; konfor, erişilebilirlik ve güvenilirlik gibi unsurlarla ölçülür. Doluluk da bu deneyimi şekillendiren ana etkenlerden biridir. 📊  Genel doluluk aralıkları şu şekilde sınıflandırılır: 0–40% →  Düşük doluluk, düşük verimlilik 40–60% →  Kabul edilebilir düzey 60–80% →  İdeal denge: verimli ve konforlu 80–100% →  Yüksek doluluk, azalan konfor 100%+ →  Aşırı doluluk, hizmet krizi Çoğu şehir için ideal hizmet seviyesi  %60–80 doluluk aralığıdır . Bu sınırın üzerine çıkıldığında, konfordan ödün verilir ve memnuniyet düşer. Bu yüzden doluluk, yalnızca bir oran değil;  hizmet kalitesini tanımlayan bir ölçüdür. 📏 Doluluk Oranı Nasıl Ölçülür? Neden Ölçülmelidir? Bir toplu taşıma aracında  kaç yolcu olduğunu  bilmek, sistemin planlanması ve iyileştirilmesi açısından büyük önem taşır. Ancak bu bilgi doğrudan gözle değil, veriye dayalı yöntemlerle ölçülür. Doluluk oranını hesaplamak için temel ihtiyaç:  biniş ve iniş verileridir . Bu veriler sayesinde, bir aracın hangi durakta kaç yolcu aldığı ve kaç yolcu indirdiği takip edilebilir. Yani, aracın içinde anlık olarak kaç kişi olduğunu adım adım izlemek mümkün hale gelir. Bu sayım çeşitli teknolojilerle yapılabilir: 🎥  Kamera ve görüntü işleme sistemleriyle  araç içindeki yolcu sayısı tespit edilebilir. 🚪  Duraklardaki sensörler veya turnikeler , biniş ve iniş hareketlerini sayabilir. 💳  Kartlı geçiş sistemleri , özellikle biniş verisini detaylı şekilde sunar. Ancak bu yöntemlerin bir sınırı vardır.  İniş verileri , çoğu şehirde ya hiç toplanmaz ya da çok sınırlı alınır. Bu eksiklik, doğrudan doluluk oranını hesaplamayı zorlaştırır. 🎯 Peki bu durumda ne yapılır? Bu noktada devreye  doluluk tespit algoritmaları  girer. Veriler tam olmasa bile, istatistiksel modellemeler ve veri analiz teknikleriyle  yolcuların nerede inmiş olabileceği  tahmin edilir. Bu sayede eksik veriye rağmen  gerçeğe çok yakın doluluk değerleri  hesaplanabilir. 🔍 Kısacası: Doluluk oranı sadece saymakla değil,  veriyi anlamlandırmakla  ölçülür. Doğru tahminleme teknikleri sayesinde, hem anlık yoğunluklar hem de zaman içindeki eğilimler ortaya konabilir — bu da daha akılcı toplu taşıma planlamasının temelini oluşturur. 📊 Veriyi Ölçtük... Şimdi Ne Yapacağız? Doluluk verisi, şehir içi toplu taşıma sisteminin nasıl çalıştığını anlamak için güçlü bir araçtır. Ancak bu verinin gerçek değeri, yalnızca durumu göstermekle kalmayıp, sistemin  daha verimli ve dengeli işlemesini sağlayacak kararların temelini oluşturmasında  yatar. Bu veriyle neler yapılabilir? 🚍  Hizmet seviyesini analiz etmek:  Bazı hatlar kapasitesinin altında, bazılarıysa kapasitenin çok üzerinde çalışıyor olabilir. Örneğin; • Sabah saatlerinde belirli bir hattın her seferi tıklım tıklım olabilirken, • Öğle saatlerinde aynı hat yarı kapasiteyle çalışabilir. Bu farkları tespit ederek  yoğun saatlerde ek sefer  koymak,  boş saatlerde seferleri azaltmak  gibi düzenlemeler planlanabilir. ⚖️  Kaynak kullanımını dengelemek:   Gereksiz yere boş çalışan araçlar → yakıt, bakım ve personel israfı  Aşırı dolu araçlar → yolcu memnuniyetsizliği ve güvenlik riski  Doluluk verisi, bu dengesizlikleri görmemizi ve  doğru müdahalelerle denge kurmamızı  sağlar. 📍  Şehir içi hareketliliği anlamak:  Bu veri, daha geniş perspektiften analiz yapmamıza yardımcı olur.  Günün hangi saatinde hangi durakların yoğunlaştığı.  Hangi hatların ne zaman daha çok tercih edildiği gibi sorulara  kanıta dayalı ve sayısal cevaplar  verir. 🧠  Sezgisel bilgiye veri desteği sağlamak:  Toplu taşımada çalışanlar veya kent sakinleri bu eğilimleri az çok bilir. Ancak:  🔹  Sezgi ölçülemez  🔹  Karşılaştırılamaz  🔹  Planlamaya veri temeli oluşturmaz   Oysa sayısal verilere dayalı analizler sayesinde  optimizasyonlar tahmine değil, gerçeğe  dayanır. Bu da yalnızca bugünü değil,  geleceği de daha doğru planlamayı  sağlar. 🧠 Cermoni ile Doluluğu Nasıl Yönetiyoruz? Cermoni’de, toplu taşıma araçlarından gelen kart basım verilerini – yani biniş bilgilerini – kullanarak bir doluluk tespit algoritması geliştirdik.  Bu algoritma sayesinde her hat ve yön için saatlik  maksimum doluluk değerlerini  hesaplayabiliyoruz. Böylece,  günün hangi saatinde, hangi hatta, hangi yönde ne kadar yoğunluk olacağını  öngörmemiz mümkün hale geliyor. Bu bilgi, özellikle  sefer tarifelerinin optimizasyonunda  kritik bir rol oynuyor. Örneğin,  sabah saatlerinde şehir merkezine giden hatlarda  yoğunluğun en yüksek olduğu zaman aralıklarını;  akşam saatlerinde ise bunun ters yönde gerçekleştiğini  net biçimde görebiliyoruz. Bu sayede,  araç sayısını ve sefer sıklığını  bu yoğunluklara göre ayarlayarak hem  yolcu konforunu artırıyor , hem de  gereksiz kapasite kullanımını önleyebiliyoruz. Ayrıca yalnızca genel yoğunluk eğilimlerine bakmakla kalmıyor;  özel günler ,  hafta içi / hafta sonu farklılıkları  gibi tarih bazlı analizler de yapıyoruz. Örneğin: 📌 Bayram öncesi alışveriş merkezlerine giden hatlarda artan yolcu sayısı 📌 Yaz aylarında sahil bölgelerine yönelen talepler bu analizler sayesinde önceden tespit edilebiliyor. Tüm bu bilgiler , planlama sürecinin en başından itibaren  daha verimli  ve  yüksek hizmet seviyesine sahip  bir sistem oluşturmayı sağlıyor. Çünkü  sefer tarifesi , doğrudan  araç ve sürücü atama planlarını etkiliyor ; bu planlar da  sürücülerin çalışma düzeni, vardiya süreleri ve görev çizelgeleri üzerinde  belirleyici oluyor. 🔁  Sonuç olarak , bu zincirleme etki sayesinde sahada uygulamaya geçildiğinde, hem  yolcu memnuniyetini , hem de  kaynak kullanımını  dengede tutmak mümkün hale geliyor. Bizden haberler 📰 📢 Cermotalks’ta Yenilenebilir Enerji Konusu Ele Alındı Cermotalks serimizin son bölümünde odağımıza  yenilenebilir enerji  ve  toplu taşıma  ilişkisini aldık. 💨⚡ Kayseri Ulaşım A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı  Mehmet Akif Erdoğan ’ın katılımıyla gerçekleşen oturumda; Türkiye’nin rüzgar enerjisiyle çalışan ilk toplu taşıma sistemi olan  Kayseri Modeli  üzerinden enerji verimliliği, elektrikli otobüs filosu ve sürdürülebilirlik adımları değerlendirildi. 🎙️ Katkıları için Sayın Mehmet Akif Erdoğan’a tekrar teşekkür ederiz. 📺 Bu bölümü kaçıranlar ya da yeniden izlemek isteyenler için:  Tıklayın Toplu taşıma verilerinin işlenmesinde Yüksek Başarımlı Hesaplama (HPC) teknolojisi ile ODTÜ'deyiz ⚡️ Ekip arkadaşımız  Egemen Can Ökten , bu yıl Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) düzenlenen  EUMaster4HPC Yaz Okulu 2025  kapsamında bir sunum gerçekleştirdi. 👏 📌 “High-Performance Mobility Analysis with HPC: Parabol & TRUBA Case Study” başlıklı sunumunda, yüksek başarımlı hesaplama (HPC) teknolojilerinin büyük ölçekli toplu taşıma verilerinin işlenmesindeki rolünü anlattı. 🚍 Sunumda; karar destek platformumuz  Cermoni , Spark tabanlı veri işleme altyapımız ve  TRUBA  süper bilgisayar gücüyle geliştirdiğimiz ölçeklenebilir analiz yöntemleri paylaşıldı. 🔍 Bu yaklaşım, kamu kurumlarının ulaşım planlaması ve analizlerinde daha hızlı, ölçeklenebilir ve veriye dayalı çözümler üretmesine olanak tanıyor. Etkinliği düzenleyen  EUMaster4HPC  ekibine ve ev sahipliği için  ODTÜ’ye  teşekkür ederiz! 🎥 Cermopedia Yeni Bölüm: Toplu Taşımada Doluluk Toplu taşıma sistemlerinde “doluluk” kavramını hepimiz duyuyoruz ama ne kadar doğru kullanıyoruz? Bu bölümde Cermopedia, sade ve anlaşılır diliyle  toplu taşımada doluluk oranı nedir, nasıl ölçülür ve neden önemlidir  gibi sorulara yanıt veriyor. 🚌📊 Yeni videomuzda, doluluk tespiti için kullanılan yöntemlerden bu verinin nasıl yorumlandığına ve karar süreçlerinde nasıl kullanıldığına kadar birçok konu ele alınıyor. 👉 İzlemek için:  Tıklayın Cermopedia, sektörde sık karşılaşılan kavramları herkesin anlayabileceği bir şekilde anlatmaya devam ediyor. Yeni bölümler için bizi takipte kalın! 🎓📚 Mutfaktakiler 🙌🏻 Her sayıda sizi bir ekip arkadaşımızla bir araya getirmeye ve  toplu taşımadaki yenilikçi çalışmaların  arkasındaki uzmanlarla tanıştırmaya devam ediyoruz. Bu sayımızda, Cermoni’nin pazarlama süreçlerini yürüten, toplu taşıma çözümlerimizi şehirlerle buluşturma konusunda aktif rol alan  Pazarlama Direktörümüz Tuğçe Işık  sizlerle! 8 yıldan uzun süredir devam eden Parabol yolculuğumda, ürettiğimiz etkinin en güzel somut örneklerinden biri olarak Cermoni’yi görüyorum. Toplu taşıma alanında yaşanan sorunları anlamak, o sorunlara veriye dayalı çözüm sunmak, yaşadığımız şehirlerde toplu taşımanın tercih edilecek ilk ulaşım modu olmasını sağlayabilmek için işin dijitalleşme tarafından fayda üretmek benim için çok kıymetli. Pazarlama Direktörü olarak en büyük motivasyonum bu sektörde çalışan insanlarla bir araya gelmek, onları anlayabilmek, yaşadıkları sorunlara ürettiklerimizle çözüm sunabilmek. Cermoni benim için sadece bir ürün değil artık bir ekosistem gibi. Kullanıcılarımızla, partnerlerimiz, ürettiğimiz içeriklerle, getirdiğimiz uluslararası projelerle ve güçlü ağ bağlantılarımızla (EIT UM, UITP, vb.) her gün birlikte büyüttüğümüz ve etkimizi büyüttüğümüz büyük bir topluluk. 🚍 Otobüsler tıklım tıklım ama bazıları neden hâlâ boş? Şehrinizde toplu taşıma araçları bazen kapasitesinin çok üzerinde, bazen de neredeyse boş mu seyrediyor? Doluluk oranlarını veriye dayalı yöntemlerle yönetmek mümkün.  Peki siz, seferlerin daha dengeli planlandığı bir sistem ister miydiniz? Bizce bu soruya birlikte cevap arayabiliriz:  Bize ulaşın 🎯  Cermonews okurları olarak , siz de sahada karşılaştığınız ihtiyaçları, gözlemleri ya da ilham verici uygulamaları bizimle paylaşmak ister misiniz? Şimdiden teşekkür ederiz. 🙌 Ayrıca maili  link  üzerinden de okuyabilir ve ilgisini çekebileceğini düşündüğünüz kişilerle paylaşabilirsiniz. Yeni sayıda görüşmek üzere.  👋

Bugün dünya genelinde şehirlerin dijitalleşen toplu taşıma altyapısında adı sıkça geçen bir kavram var: GTFS (General Transit Feed Specification) . Peki GTFS’in tam olarak ne olduğunu gerçekten biliyor muyuz? Daha da önemlisi; elimizdeki veriler GTFS formatına gerçekten uyuyor mu? GTFS Nedir? GTFS, bir şehirdeki toplu taşıma sisteminin dijital ortama aktarılmasını sağlayan açık ve standart bir veri formatıdır. İçeriğinde durak bilgileri, güzergahlar, sefer saatleri, hizmet takvimleri gibi veriler yer alır. Bu sayede hem dijital haritalarda hem de ulaşım uygulamalarında yolculara doğru ve güncel bilgiler sunulabilir. GTFS ikiye ayrılır: GTFS Schedule : Hatlar, duraklar, saatler gibi planlı veriler. GTFS Realtime : Araç konumu, gecikme bilgisi gibi anlık veriler. Peki Sizin GTFS’iniz Gerçekten Var mı? Birçok kurum, ellerindeki verileri GTFS olarak tanımlıyor. Ancak GTFS formatına benzer birkaç CSV dosyasına sahip olmak, gerçek anlamda bir GTFS'e sahip olmakla aynı şey değil . GTFS’in gerçekten var olabilmesi için aşağıdaki koşullar sağlanmalı: Temel dosyaların (routes.txt, trips.txt, stop_times.txt vb.) birbiriyle tutarlı şekilde oluşturulmuş olması, Verinin hem coğrafi hem de takvimsel bütünlük içermesi, Güzergah, durak ve saat bilgileri arasında mantıksal bir bağ kurulmuş olması, Farklı kullanım senaryolarında test edilip doğrulanmış olması. Aksi durumda, sistemler arası entegrasyon sorunları, analiz hataları ve yanlış yönlendirmeler kaçınılmaz olur. GTFS Ne Sağlar? Yolcular için:  Mobil uygulamalarda hangi araç ne zaman nereden geçecek gibi bilgiler kolayca erişilebilir olur. Aktarma ve rota planlaması daha verimli hale gelir. Kurumlar için:  Planlama, yoğunluk analizi, hizmet optimizasyonu gibi alanlarda kullanılabilir. Açık veri altyapısıyla farklı kurumlarla işbirliği kolaylaşır. Sistemler için:  Standardizasyon sayesinde uygulamalar arası veri paylaşımı kolaylaşır, geliştirici ekosistemi büyür. GTFS’in olmadığı bir ortamda, her kurum kendi veri yapısını üretmek zorunda kalır. Bu da entegrasyon süreçlerini karmaşık ve maliyetli hale getirir. Cermoni ile GTFS Dönüşümü: Format Değil, Fonksiyon Kazanımı Cermoni ile GTFS dönüşümünü sadece dosya formatı değişimi olarak değil, veriye işlev kazandırma süreci  olarak ele alıyoruz. Çünkü iyi hazırlanmış bir GTFS seti sadece görüntülenebilir değil; aynı zamanda planlama, analiz ve optimizasyon için bir temel oluşturmalıdır. GTFS dönüşüm sürecimizde: Dağınık haldeki veriler analiz edilir, eksikler ve hatalar giderilir. Sefer saatleri, durak sıraları ve takvim bilgileri arasında işlevsel bütünlük sağlanır. Oluşturulan GTFS paketleri, hem planlama yazılımları hem de harita uygulamalarıyla entegre olacak şekilde test edilir. Ayrıca, bu veriler gelecekte ihtiyaç duyulabilecek sistemlerle de uyumlu şekilde hazırlanır. Yani bugünün GTFS’i, yarının karar destek altyapısına da hizmet eder. Doğru Bilinen Yanlışlar “CSV dosyalarını birleştirince GTFS olur.” ❌ Yanlış. GTFS, sadece yapısal bir dosya birleşimi değil; fonksiyonel bütünlüğe sahip bir veri setidir. “Her kurum kendi GTFS’ini oluşturabilir.”❌ Yanlış. GTFS evrensel bir formattır. Kişiye ya da kuruma özel tanımlar olamaz. “GTFS oluşturmak teknik bir iştir.”❌ Yanlış. Teknik yeterlilik kadar planlama ve ulaşım bilgisini de içerir. Veri mantıklı değilse, dosya geçerli olsa da işlevsizdir. Sonuç: GTFS, Bir Format Değil, Bir Altyapı Meselesidir Toplu taşıma verisinin GTFS’e uygun hale getirilmesi, dijitalleşmenin temel taşlarından biridir. Ancak bu, yalnızca teknik bir gereklilik değil; kurumsal kapasitenin ve hizmet kalitesinin de göstergesidir. Gerçek bir GTFS’e sahip olmak; sistemlerle uyumlu, vatandaşla temas eden, veriyle yönetilen bir ulaşım altyapısına sahip olmaktır. 📬 GTFS dönüşüm sürecinizi birlikte değerlendirelim mi? Bizimle iletişime geçin.

Kayseri’de hayata geçirilen Türkiye’nin ilk rüzgar enerji santrali projesinden yola çıkarak yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanım örneklerini, çevresel ve finansal etkilerini konuştuk. 🌬⚡ 🎙️ Kayseri Ulaşım A.Ş. Genel Müdür Yardımcısı  Mehmet Akif Erdoğan ’ın konuk olduğu yayında, Pazarlama Direktörümüz  Tuğçe Işık  moderatörlük görevini üstleniyor. 📌 Toplu taşımada temiz enerjiye geçiş sürecini, bu dönüşümün finansal/çevresel sonuçlarını ve çok daha fazlasını Cermotalks'ın bu bölümünde bulabilirsiniz. Siz de sürdürülebilir ulaşım çözümlerini keşfetmek ve toplu taşımanızı optimize etmek isterseniz;

Merhaba 👐🏻 Cermonews’in  11. sayısıyla  yeniden birlikteyiz! Bu sayımızda  talebe bağlı, veriye dayalı ve kullanıcı odaklı  DRT sistemleri üzerine konuşmaya ne dersiniz? 🚌✨ Toplu taşıma denince çoğu zaman akla sabit hatlar ve durağa bağlı seferler gelir. Peki ya ulaşım ihtiyacı bu kalıplara sığmadığında? Bu sayımızda sizi sabit rotalardan çıkarıyor ve esnek ulaşım çözümleriyle tanıştırıyoruz. DRT sistemlerinin ne olduğunu, Hangi bölgelerde neden gerekli hale geldiğini, Gerçekte nasıl işlediğini  anlatıyor Parabol olarak bu alandaki katkımızı  ve planlama süreçlerine dair deneyimlerimizi paylaşıyoruz. Bu bültenle ve diğer tüm içeriklerimizle amacımız, mobiliteye dair bilgiyi sade ve anlaşılır biçimde sunarak sektöre katkı sağlayacak içerikler üretmeye devam etmek. Ayrıca her zamanki gibi  “Bizden Haberler” ,  “Cermopedia”  ve  “Mutfaktakiler”  bölümlerimiz de bültende. Keyifli okumalar! 🎉 DRT (Talebe Dayalı Ulaşım Sistemleri) nedir? DRT, yani  Talebe Dayalı Ulaşım Sistemleri , sabit hatlı geleneksel toplu taşıma sistemlerinden farklı olarak  yolcu taleplerine göre şekillenen esnek bir ulaşım yaklaşımıdır . Bu sistemler, özellikle  düzensiz ve önceden kestirilemeyen talebin  olduğu bölgelerde veya saatlerde etkili çözümler sunar. DRT’nin temel amacı;  gerçek zamanlı ya da öngörülebilir talepleri  toplayarak hızlı, verimli ve kullanıcı odaklı ulaşım kararları verebilmektir. DRT sistemler genellikle  esneklik düzeyine göre üçe ayrılır : Tam esnek sistemler : Güzergâh ve saat tamamen taleple belirlenir. Örneğin, mobil uygulama üzerinden anlık çağrılan araçlar bu modele girer. Yarı esnek sistemler : Belirli bir ana güzergâh vardır; ancak araçlar talep oldukça bu rotadan saparak duraklara uğrayabilir. Genellikle kırsal alanlardaki çağrı üzerine çalışan otobüsler bu kapsamdadır. Az esnek sistemler : Rota sabittir fakat belirli duraklara uğrama kararı talebe bağlıdır. Özellikle düşük yoğunluklu saatlerde tercih edilen modeldir. DRT’nin en güçlü yönü,  kullanıcı ihtiyaçlarına göre esnek yanıt verebilmesi  ve  kaynakların daha verimli kullanılması dır. DRT sistemleri, sabit hatlarla erişilemeyen bölgelerde,  hem esneklik hem de kaynak verimliliği sağlayan etkili bir alternatif sunar. DRT: Nerede, Ne Zaman ve Neden Gerekli? DRT, yolcuların önceden bildirdiği talepler doğrultusunda planlanan bir ulaşım sistemidir. Yolcu nereden, hangi saatte binmek istediğini ve ineceği noktayı önceden belirtir. Sistem, toplanan talepleri analiz ederek yolcular için en uygun güzergâh ve saatleri planlar.Yolcuya, belirttiği zaman aralığında hizmet verilir. Böylece  ulaşım hizmeti daha kişiselleştirilmiş, verimli ve planlı 📍 Toplu taşıma talebi genel olarak dört başlıkta değerlendirilir: Düzenli Talep : Belirli sıklıkla tekrar eden ulaşım ihtiyacı (örn. her sabah işe giden bir çalışan). Düzensiz Talep : Rastlantısal veya seyrek gerçekleşen ulaşım ihtiyacı. Gerçekleşmiş Talep : Toplu taşıma ile karşılanan ulaşım ihtiyacı. Potansiyel Talep : Ulaşım ihtiyacı olmasına rağmen hizmet sunulmadığı için başka yöntemlere yönelinen durum (örn. taksi ile gidilen bir hastane ziyareti). 📍Örneğin, her gün okuluna otobüsle giden bir öğrenci  düzenli ve gerçekleşmiş talebi  temsil ederken; toplu taşıma olmadığı için taksiyle hastaneye gitmek zorunda kalan bir kişi,  düzensiz ve potansiyel talebi  temsil eder. İşte DRT sistemleri bu tür karşılanamayan ulaşım ihtiyaçlarını hedef alır. Bu yaklaşıma örnek olarak  Dial-a-Ride  sistemleri verilebilir. Yolcular, bir çağrı merkezi ya da mobil uygulama üzerinden taleplerini iletir. Araç, belirlenen zaman aralığında yolcuyu istediği noktadan alır ve varış yerine bırakır. Bu sistem özellikle  yaşlı bireyler, engelliler veya hareket kabiliyeti kısıtlı kişiler  için bağımsız hareket imkânı sunar. Parabol DRT Planlamasına Nasıl Katkı Sağlıyor? Yaklaşım ve Uygulama Süreci Bizim sunduğumuz DRT yaklaşımı, özellikle  şehir merkezlerinden uzaktaki yerlere (ilçe, köy, vb.)  hizmet veren hatlar için etkili bir alternatif sunuyor. Bu bölgelerdeki ulaşım talepleri genellikle  düzensiz  ve  öngörülemez  nitelikte olduğundan, klasik sabit hatlı sistemler bu ihtiyaçlara karşılık veremiyor. Hatların uzun mesafeleri kapsaması, Bazı saatlerde çok az, bazı saatlerde ise çok fazla yolcu olması, Doluluk oranlarındaki dengesizlikler, hem maliyetleri artırıyor hem de sistemin verimliliğini düşürüyor. Bizler bu noktada  yarı-esnek DRT yaklaşımını  ile çözüm sunuyoruz. Bu modelde hat ve durak yapısı sabit kalıyor; ancak  sefer saatleri yolcu taleplerine göre esnek  bir şekilde planlanıyor.  Sistem, yolculuk taleplerini belirli bir planlama süreci içinde toplayarak, her yolcuya talep ettiği saate yakın bir zaman aralığında hizmet sunulmasını sağlıyor. Planlama süreci, hem  bugünkü talepleri  hem de  geleceğe dönük rezervasyonları  dikkate alacak şekilde yapılandırılıyor. Bu sayede: Araçlar daha  verimli  kullanılıyor, Seferler  gereksiz boşluklardan arındırılıyor , Sistem, sonradan ortaya çıkan taleplere de esneklikle yanıt verebiliyor. DRT sistemlerinin temel amacı, ulaşım hizmetlerini daha  planlı, erişilebilir ve verimli  hale getirmek. Bizim yaklaşımımız da bu hedefi destekleyerek,  gereksiz seferleri azaltır ,  kaynak kullanımını optimize eder  ve  talebe göre şekillenen bir hizmet modeli sunar . Bizden haberler 📰 UITP Global Summit 2025 Hamburg’daydık! 🚆🌍 🙌 Hamburg’da düzenlenen dünyanın en büyük toplu taşıma etkinliği UITP Global Summit’e katıldık. Toplu taşıma karar destek sistemimiz, Cermoni’yi hem standımızda tanıttık, hem de  Innovation Guided Tour  kapsamında canlı demo ile katılımcılarla buluşturduk. 🎤Ayrıca Pazarlama Direktörümüz Tuğçe Işık, senaryo bazlı toplu taşıma planlaması üzerine bir sunum gerçekleştirdi. Tüm stand ziyaretçilerimize, sunumumuzu dinleyen katılımcılara ve etkinlik boyunca bizimle etkileşimde bulunan herkese teşekkür ederiz. Birlikte, daha erişilebilir ve sürdürülebilir bir toplu taşıma geleceği için çalışmaya devam ediyoruz! 🚍🌱 EIT UM Tarafından Desteklenen Safely Projemiz Kapsamında Berlin Teknik Üniversitesi'nde Yol Güvenliği Eğitimi Verdik 🚦 🌍 18–20 Haziran tarihlerinde Berlin’de düzenlenen  “Road Safety in the Digital Age”  profesyonel eğitim programında, EIT Urban Mobility tarafından desteklenen  Safely Projesi  kapsamında yer aldık. Etkinlik boyunca veri kullanımı, dijital araçlar ve sistemsel yaklaşımın trafik güvenliğine katkısını anlattık. 🎙 Baran, Emre ve Tuğçe farklı oturumlarda Safely platformunun sunduğu analiz imkanlarını, uluslararası uygulama örneklerini ve teknoloji odaklı çözüm yaklaşımlarımızı paylaştı. Farklı ülkelerden gelen katılımcılarla birlikte, daha güvenli şehirler için ortak akıl üretmeye devam ediyoruz. 🚸💡 15 Dk’lık Şehir Modellerini Çalıştığımız Horizon DUT Proje Toplantımız için İstanbul’daydık! 🏙️🤝 Horizon DUT çağrısı kapsamında desteklenen, 15 dakikalık şehir modellerini 6 Avrupa Kentsel Yaşam Laboratuvarı'nda test ettiğimiz  FORTHCOMING projemiz için 7 ülkeden 19 paydaşımızla İstanbul'da bir araya geldik. Etkinlikte, şehirlerde gerçek kullanıcılarla birlikte çözümlerin geliştirildiği  Kentsel Yaşam Laboratuvarları (Urban Living Labs - ULL)  çerçevesinde yürütülen çalışmaları değerlendirildi. Parabol olarak projede, kırsal alanlarda 15 Dakika Şehir konseptlerinin uygulanmasında büyük veriye dayalı mobilite analizleri yapıyor, risk değerlendirmeleri ve etkili sonuçlar sağlamak amacıyla kalite kontrolleri sağlıyoruz.  🌍💡 SKUP Türkiye Kapanış Etkinliğindeydik! 🚍📍 Ankara’da düzenlenen  Uluslararası Kentsel Hareketlilik Konferansı  ve  SKUP Türkiye kapanış etkinliğinde  mobilite ekosisteminin değerli paydaşlarıyla bir araya geldik. Parabol olarak SKUP Türkiye projesinde, sürdürülebilir, veriye dayalı ve yenilikçi hareketlilik planlarının şehirlerimizde yaygınlaştırılması ve kurumlarımızda kapasite geliştirilmesine verdiğimiz katkı için çok mutluyuz. Etkinlikte şirket ortağımız ve satış direktörümüz Emre Er,  Eskişehir, Konya, İzmir ve İstanbul SKUP projelerindeki deneyimlerimizden yola çıkarak  şehirlerin veri toplamadan karar destek sistemlerine geçiş sürecini ve karşılaşılan zorlukları paylaştı. 📊🧭 Bu önemli buluşma, Türkiye'deki şehirler için daha sürdürülebilir ve etkili ulaşım çözümleri geliştirme hedefimize katkı sunmaya devam ediyor. 🎥 Cermopedia Yeni Bölüm: Talebe Dayalı Ulaşım Sistemleri Hepimiz kavramları biliyoruz peki aynı anlamlarda mı kullanıyoruz? Toplu taşıma alanındaki kavramları sade bir dille ele aldığımız Cermopedia serimizde bu kez Talebe Dayalı Ulaşım Sistemleri (DRT) var.🚐 Yeni videomuzda, DRT sistemlerinin temel prensiplerinden öne çıkan kullanım senaryolarına kadar pek çok soruya yanıt veriyor, klasik toplu taşıma sistemlerinden farkını açıklıyoruz. 👉 İzlemek için:  Tıklayın Cermopedia, sektörde karşılaşılan teknik başlıkları herkesin anlayabileceği şekilde anlatmaya devam ediyor. Yeni bölümler için takipte kalın! 🎬📚 Mutfaktakiler 🙌🏻 Her sayıda sizi bir ekip arkadaşımızla bir araya getirmeye ve  toplu taşımadaki yenilikçi çalışmaların  arkasındaki uzmanlarla tanıştırmaya devam ediyoruz. Bu sayımızda, Cermoni’nin pazarlama süreçlerini yürüten, toplu taşıma çözümlerimizi şehirlerle buluşturma konusunda aktif rol alan  Dijital   Pazarlama Asistanımız Beyza Selim  sizlerle! 🚍 " Parabol’de Dijital Pazarlama Asistanı olarak, Cermoni’nin toplu taşıma alanındaki gerçek ihtiyaçlara pratik ve yenilikçi çözümler sunduğunu doğrudan deneyimliyorum. Hedefim bu çözümlerin, sahadan ofise tüm paydaşların ekranlarında doğru zamanda, doğru mesajla yer almasını sağlamak.Sahadaki profesyonellerin planlama süreçlerinde karşılaştığı zorlukları anlamak, onların bakış açısından düşünmek ve Cermoni’nin çözümlerini dijital kanallarda net şekilde aktarmak motivasyonumu besliyor.Attığım her adımın, daha verimli, planlı ve izlenebilir bir toplu taşıma sistemine katkı sağladığını bilmek, yaptığım işi benim için çok daha anlamlı kılıyor çünkü Cermoni, sadece bugünün değil; sürdürülebilir bir kentsel mobilitenin geleceğini de şekillendiriyor. Cermonews okurları olarak siz de karşılaştığınız ihtiyaçları, soruları ya da ilham verici uygulamaları bizimle paylaşmak ister misiniz? Katkılarınız bizler için çok kıymetli.Şimdiden teşekkürler! 🙏 Cermoni hakkında daha fazla bilgi edinmek için web sitemizi ziyaret etmeyi unutmayın!  Buraya   tıklayarak ulaşabilirsiniz. Yeni sayıda görüşmek üzere. 👋

Merhaba 👐🏻 Cermonews 10. sayısıyla birlikte sizlerle 10. kez buluşmanın heyecanını yaşıyoruz. Her sayıda toplu taşımaya dair önemli bir başlığı ele alıyor; sizlerden gelen yorumlar, katkılar ve sorularla bu seriyi birlikte büyütüyoruz. Bu sayımızda, toplu taşıma sistemlerinin dijitalleşmesinde kritik rol oynayan, veri yönetiminin uluslararası standardı GTFS (General Transit Feed Specification) konusuna odaklanıyoruz. GTFS Nedir? Toplu Taşımada GTFS’imiz gerçekten var mı? GTFS ne sağlar? Cermoni GTFS dönüşümü Bu bültenlerle amacımız teknik bilgiyi sade ve anlaşılır şekilde sunarak sektöre katkı sağlayacak içerikler üretmeye devam etmek. “ Bizden Haberler ”, “ Cermopedia ” ve  “Mutfaktakiler ” bölümlerimizle de güncel gelişmeleri ve Cermoni ekibinin mutfağındaki ekip arkadaşlarımızı paylaşmayı sürdürüyoruz. Hazırsanız, GTFS dosyasını birlikte açalım! 🎉 GTFS nedir? GTFS (General Transit Feed Specification), toplu taşıma sistemlerinin dijital ortama aktarılmasını sağlayan açık veri formatıdır. İçerisinde duraklar, hatlar, sefer saatleri, güzergahlar gibi bir toplu taşıma sisteminin temel bileşenleri yer alır. Günümüzde dünya genelinde birçok belediye, ulaşım operatörü, dijital harita hizmeti ve toplu taşıma konusunda çalışan şirketler tarafından kullanılmaktadır. GTFS iki ana bölümden oluşur:  GTFS Schedule  ve  GTFS Realtime (Gerçek Zamanlı) .GTFS Schedule,  rotalar, sefer saatleri, ücret bilgileri ve geçiş detaylarını  içeren dosyalarından oluşurken; GTFS Realtime,  araç konumları, gecikmeler ve hizmet uyarıları gibi anlık bilgileri  sunar ve yolculara gerçek zamanlı bilgi aktarımı sağlar. GTFS sayesinde şehirlerdeki toplu taşıma verileri, dijital haritalarda görüntülenebilir hale gelir ve uygulamalar arasında kolayca paylaşılabilir. GTFS, verinin sadece dijitalleşmesini değil, aynı zamanda erişilebilir, düzenlenebilir ve analiz edilebilir olmasını da sağlar. Standart bir formatta tutulan toplu taşıma veritabanı ile beraber bu veriler kolaylıkla işlenebilir hale gelir. Toplu Taşımada GTFS’imiz gerçekten var mı? Birçok ulaşım otoritesi ve toplu taşıma işletmesi, kendi verilerinin  “GTFS formatında”  olduğunu düşünebiliyor fakat çoğunlukla bu durum daha yüzeysel seviyede  bir dosya yapısı benzerliği  oluyor. Gerçekte ise GTFS'in olabilmesi için sadece CSV dosyalarının bir araya getirilmesi yeterli olmuyor. GTFS, ulaşım verilerinin global standartlara uygun bir şekilde dijitalleştirilmesini ve bu verinin üçüncü parti sistemlerle, planlama yazılımlarıyla ve vatandaş uygulamalarıyla entegre biçimde çalışmasını sağlar.  Gerçek bir GTFS’in varlığından söz edebilmek için  şu koşullar sağlanmalıdır: Tüm temel dosyaların (routes.txt, trips.txt, stop_times.txt vb.) doğru ve birbiriyle tutarlı biçimde oluşturulmuş olması Verinin, çalıştığı bölgeye ve hizmet modeline uygun olarak takvimsel ve coğrafi bütünlük içermesi Planlama, güzergah, durak ve saat bilgileri arasında fonksiyonel bir mantık zinciri kurulması Kullanım senaryolarına göre test edilmiş ve doğrulanmış olması Bu açıdan bakıldığında,  kurumların elindeki veri setleri GTFS’e benzese de tam anlamıyla bir GTFS olmayabilyor  ve bu fark dış sistemlerle ve uygulamalarla entegrasyon başarısını doğrudan etkiliyor. Birçok ulaşım otoritesi ve toplu taşıma işletmesi, kendi verilerinin  “GTFS formatında”  olduğunu düşünebiliyor fakat çoğunlukla bu durum daha yüzeysel seviyede  bir dosya yapısı benzerliği  oluyor. Gerçekte ise GTFS'in olabilmesi için sadece CSV dosyalarının bir araya getirilmesi yeterli olmuyor. GTFS, ulaşım verilerinin global standartlara uygun bir şekilde dijitalleştirilmesini ve bu verinin üçüncü parti sistemlerle, planlama yazılımlarıyla ve vatandaş uygulamalarıyla entegre biçimde çalışmasını sağlar. Gerçek bir GTFS’in varlığından söz edebilmek için  şu koşullar sağlanmalıdır: Tüm temel dosyaların (routes.txt, trips.txt, stop_times.txt vb.) doğru ve birbiriyle tutarlı biçimde oluşturulmuş olması Verinin, çalıştığı bölgeye ve hizmet modeline uygun olarak takvimsel ve coğrafi bütünlük içermesi Planlama, güzergah, durak ve saat bilgileri arasında fonksiyonel bir mantık zinciri kurulması Kullanım senaryolarına göre test edilmiş ve doğrulanmış olması Bu açıdan bakıldığında,  kurumların elindeki veri setleri GTFS’e benzese de tam anlamıyla bir GTFS olmayabilyor  ve bu fark dış sistemlerle ve uygulamalarla entegrasyon başarısını doğrudan etkiliyor. GTFS toplu taşıma için ne sağlar? GTFS,  yolculara anlık ve doğru bilgi sunarak  ulaşım deneyimini ciddi anlamda iyileştirir.  Hangi otobüs ne zaman geliyor, nereden geçiyor gibi bilgileri mobil uygulamalar  üzerinden öğrenmek mümkün hale gelir. Özellikle büyük şehirlerde  rota planlaması ve aktarma bilgileri, GTFS sayesinde dijital haritalara entegre bir şekilde sunulur ve zaman kaybı en aza indirgenir. Diğer yandan,  ulaşım operatörleri ve belediyeler  için de GTFS çok güçlü bir planlama ve izleme aracı haline gelir. Sefer düzenlemeleri, yoğunluk analizleri, zamanlama optimizasyonları gibi operasyonel kararlar bu veri formatı üzerinden alınabilir. Ayrıca açık veri yaklaşımı sayesinde farklı paydaşlarla işbirliği de kolaylaşır. Böylece gerekli iyileştirmeler varsa hızlıca incelemeler yapılıp toplu taşıma sistemlerine yönelik analizler ve optimizasyon çalışmaları geliştirilebilir. GTFS gibi standart bir formatın olmaması durumunda, her şehir veya toplu taşıma işletmesi verilerini kendi formatında tutar, bu da sistemler arası entegrasyonu uzun ve eforlu bir hale getirirdi. Bu durum,  hem veri paylaşımını hem de analiz süreçlerini yavaşlatır, vatandaşların veya kurumların dijital araçlardan faydalanmasını da büyük ölçüde sınırlar hale getirirdi.  Bu sebeplerden dolayı  biz de Cermoni ile şehirlerin toplu taşıma verilerini GTFS formatına uygun hale getirmek için çalışıyoruz.  Farklı sistemlere entegre olabilen, analiz edilebilen ve sürdürülebilir veri setleri, analiz ve optimizasyon süreçlerini iyileştirip kullanıcı kolaylığı da sağlıyor. Cermoni ile GTFS Dönüşümü: Sadece Format Değil, Fonksiyon Kazanımı Cermoni tarafından, ham ve dağınık halde bulunan toplu taşıma verileri yalnızca GTFS formatına dönüştürülmekle kalmaz; aynı zamanda bu veriler, planlama, analiz ve entegrasyon açısından işlevsel hale getirilir. Böylece, GTFS’in yalnızca bir bilişim gerekliliği olmadığı; aynı zamanda stratejik bir veri altyapısı niteliği taşıdığı ortaya konur. GTFS dönüşüm süreci, yalnızca bir belge formatı değişimi olarak değil, kurumsal veri dönüşümünün başlangıç noktası olarak ele alınmalıdır. Cermoni'nin GTFS dönüşüm sürecinde; Durak listeleri, güzergah tanımları ya da sefer saatleri gibi bileşenler halinde dağınık şekilde bulunan veriler analiz edilir; eksik veya hatalı alanlar tespit edilir ve yapısal bütünlük sağlanır. GTFS dönüşümünde yalnızca teknik uygunluk değil, aynı zamanda işletme mantığına olan uyumluluk da dikkate alınır. Örneğin; bir seferin hizmet takvimiyle örtüşmemesi ya da bir hattın başlangıç ve bitiş noktaları arasında tutarsızlık bulunması gibi durumlar sistemin bütününü etkileyebileceğinden, bu tür sorunlar uzman ekip tarafından tespit edilerek düzeltilir. Oluşturulan GTFS paketleri, dış sistemlerle doğrudan entegre edilebilecek biçimde üretilir. Her veri seti, önceden tanımlanmış senaryolar doğrultusunda test edilir. İleri Dönük Kullanıma Hazır Altyapı GTFS, yalnızca bir çıktı olarak değil; aynı zamanda planlama ve analiz sistemleri için sağlam bir temel olarak değerlendirilmelidir. Cermoni tarafından üretilen veri setleri, gelecekte ihtiyaç duyulabilecek planlama araçlarıyla uyumlu olacak şekilde hazırlanır. Bu sayede yeniden dönüşüm ihtiyacı ortadan kaldırılır. GTFS Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar “Sefer zamanları ve rota geometrileri gibi ilgili dosyaları birleştirince GTFS olur.” Hayır, olmaz. GTFS bir çıktı değil, bir standarttır. GTFS, sadece bir dosya yapısı değil, bir veri standardıdır. Örneğin, CSV formatında verileri uygun sütun isimleriyle birleştirmek teknik olarak bir GTFS dosyası gibi görünebilir, ancak bu verinin doğru yorumlanacağı veya entegre yazılımlarda çalışacağı anlamına gelmez. “Her kurum kendi GTFS formatını oluşturabilir.” GTFS’in tanımı kurumdan kuruma değişmez. GTFS’in amacı; kurumlar arası veri farklılıklarını ortadan kaldırarak evrensel bir yapı sunmaktır. Farklı kurumlar “kendi GTFS’lerini” üretemez; çünkü birden fazla GTFS standardı olamaz. GTFS, Google Transit tarafından geliştirilen, tanımı belli ve açıkça dokümante edilmiş bir formattır. “GTFS oluşturmak sadece teknik bir iştir.” GTFS dönüşümü sadece teknik bir çeviri süreci değildir. Verinin ulaşım planlama açısından anlamlı bir yapıya kavuşması gerekir. Eksik hizmet takvimi, gerçeği yansıtmayan sefer süreleri veya durak sıralarındaki hatalar gibi noktalar, teknik olarak dosya geçerli olsa bile fonksiyonel olarak kullanılamaz hale getirir. Sonuç olarak, GTFS oluşturmak yalnızca veri üretmek değil,  veriyi anlamlandırmak ve işler hale getirmek  sürecidir. Bizden Haberler  📰 UITP Global Summit 2025’e Katılmak İçin Hamburg'da Buluşalım! 🌍 Parabol olarak, 15–18 Haziran tarihleri arasında Hamburg’da düzenlenecek olan  UITP Global Public Transport Summit ’te yer alıyoruz! Dünyanın en büyük sürdürülebilir mobilite etkinliği olan UITP Zirvesi’nde,  Cermoni başta olmak üzere  yenilikçi karar destek çözümlerimizi tanıtmaktan büyük heyecan duyuyoruz. Bizi  Hall 3 – Stand A337 ’de ziyaret edebilirsiniz. GTFS dönüşümünden sürücü vardiya planlamasına, ölü kilometre minimizasyonundan karar destek sistemlerine kadar Cermoni’nin sunduğu pek çok çözümü deneyimleyebilirsiniz. Ayrıca bu yıl sadece katılımcı değil;  Etkinliğin “Innovation Guided Tour”  seçkisinde canlı demo sunan firmalardan biriyiz. Pazarlama Direktörümüz  Tuğçe Işık  ise farklı coğrafyalarda yürüttüğümüz dijitalleşme projelerine dair deneyimlerimizi zirve sahnesinde paylaşacak. Sürdürülebilir ve veriye dayalı toplu ulaşımın geleceğini birlikte konuşmak için  Hamburg’da görüşmek üzere! Ulusal Akıllı Ulaşım Konferansı ConfITS25'e Katıldık! Türkiye’nin en büyük Akıllı Ulaşım Sistemleri etkinliği olan Conf-ITS’25, 16-17 Nisan tarihlerinde Ankara’da Teknopark yerleşkesinde gerçekleşti.Parabol olarak, sektördeki paydaşlarla bir araya geldiğimiz bu etkinlikte, sürdürülebilir, güvenli ve bağlantılı mobilite için geliştirdiğimiz yenilikçi çözümlerimizi paylaşma fırsatı yakaladık.Standımıza gösterilen yoğun ilgi için tüm katılımcılara teşekkür ederiz.Birlikte mobilitenin geleceğini konuştuğumuz, ilham verici bir buluşma oldu!  Türkiye’nin ilk büyükşehir SUMP projesi İzmir’de tamamlandı! 🌍 👐🏻   Türkiye'nin  ilk metropol Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Planı'nı (SUMP) İzmir'de  başarıyla tamamlamış olmaktan gurur duyuyoruz. Proje,  Türkiye'de   Aktivite Tabanlı Modelin (ABM) uygulandığı ilk proje olması açısından da öncü bir şehir olarak önem taşıyor. Parabol olarak;  hareketlilik verilerinin toplanması ,  mevcut durumun analiz edilmesi v e İzmir’e  özel ulaşım modelinin geliştirilmesi  süreçlerinde görev aldık. Çok uluslu bir konsorsiyumun hayata geçirdiği proje, İzmir’in sürdürülebilir ulaşım vizyonuna katkı sağlarken, diğer şehirler için de örnek bir çalışma niteliği taşıyor. Bu yolculukta yer almaktan gurur duyuyoruz! Safely Projesi kapsamında Konya’da saha ziyareti gerçekleştirdik! 🚦 EIT Urban Mobility tarafından desteklenen  Safely – İncinebilir Yol Kullanıcıları İçin Akıllı Trafik Güvenliği Analizi  projesi kapsamında geçtiğimiz haftalarda  Konya’da bir saha ziyareti  gerçekleştirdik. Parabol, Konya Büyükşehir Belediyesi, Bosna Hersek’ten Sarajevo Kantonu Trafik Bakanlığı ve akademik ortağımız TU Berlin’in katılımıyla gerçekleşen bu ziyaret; 📍 Yerel uygulamaların incelendiği bir teknik geziyi, 💬 Trafik güvenliğine dair konzorzyum sunumlarını, 📊 Safely platformu üzerinden analiz ve eğitim oturumlarını içerdi. Ayrıca, Horizon Europe kapsamında yol güvenliği üzerine yürütülen projelerini paylaşmak üzere iRAP ekibinden konuk konuşmacılar da etkinliğe katkı sundu. Veriye dayalı analizlerin sahadaki uygulamalarla buluştuğu bu ziyaret, daha güvenli ve akıllı şehirler için önemli bir adım oldu. Misafirperverlikleri için  Konya Büyükşehir Belediyesi’ne , katkıları için tüm proje ortaklarımıza ve bu dönüşüm sürecini destekleyen  EIT Urban Mobility 'ye teşekkür ederiz! 🌍 ✨Yeni içerik serimiz Cermopedia'nın yeni bölümü ile karşınızdayız! 🎉 Toplu taşıma dünyasında sıkça duyduğumuz kavramları, alanında uzman ekip arkadaşlarımızla birlikte kısa videolarla açıkladığımız Cermopedia serimize GTFS ile devam ediyoruz. Bu bölümümüzde odaklandığımız konu:  GTFS  – yani  General Transit Feed Specification . Toplu taşıma verilerinin standart bir yapıya kavuşturulmasını sağlayan bu format, dijitalleşmenin temelini oluşturuyor. 🚍 GTFS hakkında soruları,cevapları ve daha fazlasını, toplu taşıma algoritmaları üzerine çalışan Endüstri Mühendisi  Yağmur Gülbaz  anlatıyor. GTFS’in sektörel etkisini sade bir dille ele aldığımız bu kısa videoya göz atmak için: Videoyu izlemek için tıklayın   🔗 Cermopedia ile bilgi paylaşımını artırmayı, sektöre katkı sunmayı ve hep birlikte öğrenmeyi hedefliyoruz. Yeni bölümler için takipte kalın! Mutfaktakiler  Her sayıda sizi bir ekip arkadaşımızla bir araya getirmeye ve toplu taşımadaki yenilikçi çalışmaların arkasındaki uzmanlarla tanıştırmaya devam ediyoruz.  Bu sayımızda, Cermoni’nin pazarlama süreçlerini yürüten, toplu taşıma çözümlerimizi şehirlerle buluşturma konusunda aktif rol alan  Pazarlama Uzmanımız   Özgün Akbaş  bizlerle! 🚍 " Parabol’de Pazarlama Uzmanı olarak çalışıyorum. Cermoni’nin sadece bir yazılım değil, toplu taşıma yönetiminde gerçek bir dönüşüm aracı olduğuna inanıyorum. Bu dönüşümün en önemli adımı ise, ürünün yeteneklerini doğru anlatabilmekten geçiyor. Cermoni, şehirlerin toplu taşıma sistemlerini daha verimli, planlı ve izlenebilir hale getiriyor. Ben de bu sürecin bir parçası olarak, ürünün sahadaki etkisini görünür kılmak ve karar vericilerin ihtiyaçlarını Cermoni ile nasıl karşılayabileceklerini ortaya koymak için çalışıyorum. Her görüşme, her içerik ve her sunumda aslında aynı amacı taşıyoruz: Daha iyi bir toplu taşıma için veriye dayalı, sürdürülebilir ve kullanıcı dostu çözümleri yaygınlaştırmak. Cermoni’nin bu hedefte oynadığı rolü anlatmak, benim için yalnızca bir iş değil; aynı zamanda değerli bir katkı sunma yolu." Siz de toplu taşımada GTFS verisini kullanmaya başladınız mı? GTFS, toplu taşıma dijitalleşmesinde önemli bir adım.  Peki sizin şehriniz bu sürecin neresinde?   Kimi şehirler bu süreci çoktan tamamladı, kimileri ise yeni başlıyor. Cermonews okuyucuları olarak deneyimlerinizi paylaşmak ister misiniz? Yaşadığınız örnekleri, karşılaştığınız ihtiyaçları bize iletin, birlikte görünür kılalım.  Katkılarınızla bültenimizi daha da zenginleştirebiliriz. Şimdiden teşekkürler!

📢 Cermopedia’nın altıncı bölümü yayında! 🎥 Toplu taşıma alanındaki kavramları sade ve anlaşılır bir şekilde ele aldığımız bu içerik serimizin yeni bölümünde bu kez “Toplu Taşımada Temiz Enerji" konusunu detaylandırıyoruz. 🚍 Temiz enerji ne anlama geliyor? ⚡ Elektrikli otobüslerin avantajları neler? 💸 İşletmeler için ekonomik faydaları nedir? 🏙️ Şehirlerin iklim hedeflerine nasıl katkı sağlar? Kısacası: Daha temiz hava, daha sürdürülebilir şehirler ve daha akıllı toplu taşıma sistemleri için enerji tercihi neden bu kadar önemli? Toplu taşıma alanındaki teknik konuları sade ve anlaşılır bir dille ele aldığımız içerik serimiz Cermopedia’nın yeni bölümlerini kaçırmamak için takipte kalın!

Toplu taşıma planlamasında araç ve sürücü atamalarını yaparken karşımıza sıkça çıkan bir soru var: Zimmetli bir sistem mi kurulmalı, yoksa zimmetsiz – daha esnek – bir yapı mı tercih edilmeli? Bu yazıda her iki yaklaşımın farklarını, avantajlarını ve hangi durumlarda hangisinin tercih edilmesi gerektiğini birlikte inceleyeceğiz. 🔒 Zimmetli Çalışma Nedir? Zimmetli çalışma, bir sürücünün belirli bir araçla  ve/veya belli bir hatla düzenli olarak eşleştirilmesidir . Bu eşleştirme, planlama sisteminde sabit olarak tanımlanır. 📈 Avantajları: Sahiplenme artar:  Sürücü, araca veya hatta aidiyet hisseder; araç kullanımı daha özenli olur. Bakım düzeni oturur:  Aynı sürücü aynı aracı kullandığında arıza ve temizlik süreçleri daha düzenli ilerler. Performans takibi kolaylaşır:  Şikayet, memnuniyet ya da verimlilik verileri kişi ya da hat bazında daha net izlenebilir. Rota deneyimi oluşur:  Sürücülerin belirli hatlara alışması, yolculuk kalitesini ve yolcu ilişkilerini olumlu etkiler. ⚠️ Dezavantajları: Esnekliği kısıtlar. Vardiya değişiklikleri veya sürücü izinleri sistemin dengesini bozabilir. Geniş filolarda karmaşıklık artabilir. Yeni sürücülerin sisteme entegrasyonu zaman alabilir. 🔄 Zimmetsiz Çalışma Nedir? Zimmetsiz yapı ise, sürücü ve araçların her vardiyada esnek olarak atandığı , sabit eşleşmelerin olmadığı sistemdir. 📈 Avantajları: Yüksek esneklik sağlar:  Acil durumlarda değişiklik yapmak kolaydır. Operasyonel verimlilik artar:  Sürücü, vardiyasına göre uygun olan herhangi bir araca atanabilir. Planlaması daha otomatikleşebilir:  Cermoni gibi yazılımlarla optimizasyon algoritmaları kullanılabilir. İzin ve devamsızlıklar sistemin işleyişini aksatmaz. ⚠️ Dezavantajları: Araç sahiplenme azalabilir. Rota deneyimi birikimi daha az olabilir. Şikayet takibi kişisel bazda zorlaşabilir. 🧭 Hangi Yapı Ne Zaman Tercih Edilmeli? Durum Önerilen Sistem Az sayıda sürücü/araç Zimmetli sistem Geniş filo, çoklu vardiya Zimmetsiz sistem Düşük yoğunluk, tek hatlı yapı Zimmetli sistem Şehir içi, yoğun değişken hat yapısı Zimmetsiz sistem Sürücü rotasyonu istenmiyor Zimmetli sistem Esnek vardiya planı gerekiyor Zimmetsiz sistem 🔧 Cermoni ile Her İki Yapıyı da Destekleyin Cermoni, hem zimmetli hem de zimmetsiz planlamaları destekleyen esnek bir araçtır. Zimmetli yapı kurmak isteyenler için kalıcı eşleştirmeler tanımlanabilir. Zimmetsiz sistemlerde ise, sürücü-araç atamaları her vardiyada otomatik ve optimizasyon temelli yapılabilir. Sisteminizi nasıl kurgulamak istediğiniz size kalmış; önemli olan bu tercihi veriye, işleyişe ve hedeflerinize göre yapmaktır. 📊 Zimmetli ya da zimmetsiz — planlamanızı dijitalleştirin, kaynaklarınızı daha verimli kullanın. Cermoni ile tanışın! 👉 [Bize Ulaşın]

Toplu taşıma sistemleri, artan şehirleşme ve değişen yolcu alışkanlıklarıyla birlikte esneklik ihtiyacını daha çok hissetmeye başladı. Bu noktada Talep Üzerine Ulaşım (DRT – Demand Responsive Transport) , klasik sabit hatlı sistemlerin sınırlılıklarını aşan alternatif bir çözüm olarak öne çıkıyor. DRT Nedir? DRT, sabit saat ve güzergâhlara bağlı kalmadan, yolcu taleplerine göre şekillenen esnek ulaşım sistemlerini  ifade eder. Özellikle yolcu talebinin düşük olduğu saatlerde, kırsal bölgelerde veya yoğun saatlerde sabit hatların verimsizleştiği alanlarda etkili bir çözüm sunar. Yolcuların belirli bir uygulama, çağrı merkezi ya da terminal üzerinden ulaşımı talep etmesiyle sistem devreye girer. Bu sayede: Boş sefer sayısı azaltılır Kaynaklar daha verimli kullanılır Yolcu memnuniyeti artar DRT Türleri Nelerdir? DRT sistemleri, esneklik düzeylerine göre  üç ana kategoride değerlendirilir: 1. Tam Esnek Sistemler Araçlar ve kalkış saatleri tamamen gelen talepler doğrultusunda şekillenir. Örneğin, mobil uygulama üzerinden anlık olarak çağrılan minibüs veya van hizmetleri bu sınıfa girer. Genellikle bireysel yolcuya özel veya küçük gruplara hizmet sunar. 2. Yarı Esnek Sistemler Belirli bir güzergâh vardır ancak araçlar talebe göre belirli duraklara uğrayabilir veya güzergâhta sapmalar yapabilir. Bu model, kırsal alanlarda ve nüfusun seyrek olduğu bölgelerde yaygın şekilde kullanılır. 3. Az Esnek Sistemler Güzergâhlar büyük oranda sabittir; fakat duraklara uğrayıp uğramama kararı taleplere göre verilir. Özellikle akşam saatlerinde veya düşük yolcu yoğunluklu hatlarda tercih edilir. Neden Önemlidir? DRT, sadece bir teknoloji veya ulaşım trendi değil; kamu kaynaklarının daha verimli kullanımı , kapsayıcı hizmet sunumu  ve şehir içi hareketlilikte adaletin sağlanması  açısından stratejik bir çözümdür. 🚀 DRT sisteminizi hayata geçirmek için veriye dayalı planlamaya başlayın. Cermoni ile işletmenizde esnek ulaşım sistemlerini görmek için:

Toplu taşıma sistemlerinde verimlilik, hem finansal sürdürülebilirlik hem de kaliteli hizmet sunumu açısından kritik bir unsur. Talep Üzerine Ulaşım (DRT) , bu verimliliği artırmak için güçlü bir araç sunar: doğru zamanda, doğru yerde, doğru araçla hizmet sunmak. 1. Araç Kullanımı: Daha Az Araçla Aynı Hizmet Sabit hatlı sistemlerde bazı hatlar düşük dolulukla çalışmak zorunda kalır. Oysa DRT ile: Boş kilometreler minimize edilir Araçlar sadece talep olduğunda yola çıkar Araç filosu daha dinamik ve ihtiyaç odaklı çalışır Bu sayede daha az araçla daha fazla yolcu taşımak mümkün hâle gelir. 2. Zaman Yönetimi: DRT ile Gereksiz Seferlere Son Zamanlama, toplu taşıma sistemlerinde hem maliyet hem de kullanıcı memnuniyeti açısından belirleyicidir. DRT sistemleri sayesinde: Seferler yalnızca ihtiyaç duyulan saatlerde gerçekleştirilir Gece ve düşük talep saatlerinde gereksiz hizmet sunumu engellenir Araç ve sürücü planlaması daha esnek yapılır Özellikle vardiya yönetimi , araç rotasyonu  ve bakım planlaması  açısından ciddi avantajlar sağlar. 3. Maliyet Optimizasyonu: Daha Akıllı Harcama Yakıttan iş gücüne, bakım giderlerinden araç amortismanına kadar birçok maliyet kalemi DRT ile azaltılabilir. Operatörler açısından bu sistem: Birim yolcu maliyetini düşürür Kaynakların sadece ihtiyaç duyulan zamanlarda kullanılmasıyla tasarruf sağlar Subsidi desteği gereksinimini azaltabilir Sonuç: Az Kaynakla Yüksek Etki DRT sistemleri, özellikle nüfusun seyrek olduğu bölgelerde , yoğun saat dışı zamanlarda  veya kentsel gelişim bölgelerinde  sabit hatlı sistemlerin sınırlı kaldığı yerlerde yüksek değer yaratır. Doğru planlandığında, bu sistemler hem operatörler  hem de yolcular  için kazan-kazan sonucu doğurur. 📊 İşletmenizin maliyetlerini azaltıp verimliliğini artırmak ister misiniz? ? Cermoni DRT planlaması ile bunu hayata geçirin. 👉