Cermonews #13 | Talebe Dayalı Planlama

Parabol
6 gün önce
6 dakikada okunur

Cermonews’in 13. sayısından merhaba! 👋🏻 👐🏻

2025'in son Cermonews sayılarına yaklaşmışken 13 sayıdır aynı heyecan ve paylaşma isteğiyle toplu taşımada farklı konuları ele almaya ve sizlerle paylaşmaya devam ediyoruz. Bu sayıda da haftanın son gününde göz atabileceğiniz önemli ama keyifli bir içerik sizleri bekliyor: Toplu taşımada giderek daha fazla önem kazanan bir ihtiyaç: Talebe Dayalı Planlama.

Şehirlerin ulaşım ihtiyaçları sabit değil; saat, gün, mevsim, tatil dönemleri, etkinlikler, vb. sürekli değişiyor. Bazı hatlarda yoğun talep varken, bazı hatlar daha düşük kullanımla çalışıyor. Bu farklılıklar aslında şehirlerimizin hareketlilik taleplerini ve örüntülerini gösteriyor. Toplu taşımayı yöneten kurumlar için ise önemli konu buradaki talep ve değişikliğe nasıl uyum sağlayacakları olarak öne çıkıyor.

İşte tam da bu yüzden, planlamanın esnek ve talebe duyarlı olması gerekiyor. Yolcunun gerçekten ihtiyaç duyduğu yerde, zamanda ve sıklıkta hizmet sunabilmek için talebe dayalı planlama öne çıkıyor.

Bu sayımızda; “talep” kavramının toplu taşımada ne ifade ettiğini, bu talebin hangi yöntemlerle ölçülebildiğini ve elde edilen verilerin planlama süreçlerine nasıl entegre edilebileceğini adım adım ele alıyoruz. Ayrıca bu konuda sıkça karşılaşılan yanlışları ele alıyor ve Cermoni planlama modülü ile talebe dayalı yaklaşımın nasıl uygulanabileceğini örneklerle paylaşıyoruz.

Her zamanki gibi “Bizden Haberler”, “Cermopedia” ve “Mutfaktakiler” bölümleriyle dopdolu bir içerik sizi bekliyor. ⚙️🚏

Keyifli okumalar dileriz!

🧩 Talebe Dayalı Planlama Nedir?

İyi bir toplu taşıma planlaması sahada kullanıcıların ulaşım taleplerini temel alarak verimli bir şekilde sefer, araç, sürücü planlamasının yapılabilmesini kapsar. Talebe dayalı toplu taşıma planlaması araç sayısı, araç tipi, sefer sıklığı gibi kararların sahadaki talebe uygun olarak karar verilmesini sağlayan bir toplu taşıma planlama yaklaşımıdır.

Bu yaklaşımın amacı yolcuların yoğunlaştığı saat ve bölgelerde yeterli kapasiteyi sağlamak; daha az talep gören hatlarda ise kaynakları daha verimli şekilde kullanmaktır. Böylece hem kullanıcı memnuniyeti artar hem de işletme maliyetleri optimize edilir.

Talebe dayalı planlama, yalnızca sefer sayısını artırmak değil; doğru zamanda, doğru yerde ve doğru sıklıkta hizmet vermek anlamına gelir. Bu sayede aynı filo ile daha fazla yolcu taşımak, boş seferleri azaltmak ve yolcu deneyimini iyileştirmek mümkün hale gelir.göstergelerden biridir.

🧭 Talep Verisi: Toplu Taşımada Nasıl Ölçülür, Nasıl Kullanılır?

Toplu taşımada talep, insanların gün içinde hangi saatlerde, hangi bölgelerden nereye seyahat ettiğinin ölçülmesiyle elde edilen bir bilgidir. Bunun için akıllı kart verileri, GPS kayıtları, durak bazlı biniş bilgileri ya da mobil uygulamalardan alınan hareket verileri kullanılabilir. Örneğin, yolcuların hangi saatlerde kart bastığı, hangi araçlara bindiği ve nerede indiği incelenerek şehirdeki hareketlilik desenleri ortaya çıkarılır. Bu verilerin yapay zekâ temelli modellerle işlenmesiyle, günün farklı zaman dilimlerinde hangi bölgelerde daha fazla talep olduğu belirlenir. Böylece şehirlerin toplu taşıma sistemleri artık sadece tahminlere değil, veriye dayalı analizlere göre planlanabilir hale gelir.

Bu talep bilgisi, toplu taşıma planlamasının merkezindedir. Kısaca “kim, nereden, ne zaman, nereye gitmek istiyor?” sorusuna doğru yanıt verebildiğimizde, hat tasarımı, sefer sıklığı, kalkış saatleri ve araç tahsisi gibi tüm planlama kararları daha akılcı hale gelir. Örneğin, yoğun talebin olduğu saatlerde sefer sayısı artırılır, düşük talep dönemlerinde ise araçlar başka hatlara yönlendirilir. Böylece hem kaynak kullanımı verimli olur hem de yolcular için bekleme süreleri azalır.

⚠️ Talebe Dayalı Planlama Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

❌ “Talebe göre planlama demek daha fazla araç koymak demektir.”

➡️ Doğrusu: Tam tersi! Bu planlama anlayışı optimum kaynakla daha fazla yolcuya ulaşmayı hedefler. “Her zaman çok sefer değil, doğru zamanda sefer” ilkesiyle çalışır. Verimlilik ve yolcu memnuniyeti birlikte artırılabilir.

❌ “Yüksek doluluk oranı talebin iyi karşılandığı anlamına gelir.”

➡️ Doğrusu: Yüksek doluluk her zaman iyi hizmet sunulduğu anlamına gelmez. Yoğun saatlerde doluluk beklenebilir; ancak günün her saatinde yüksek doluluk, hizmetin talebe göre yeterince esnek planlanmadığına işaret eder.

❌ “Talep odaklı sistemler sadece DRT (Talebe Dayalı Ulaşım) gibi yeni modeller için geçerlidir.”

➡️ Doğrusu: DRT sistemleri, talep odaklı yaklaşımın bir uygulamasıdır ama bu planlama anlayışı sadece onlara özgü değildir. Klasik toplu taşıma hatlarında da talep analizine dayalı iyileştirmeler yapılabilir. DRT, talep odaklı düşünmenin bir sonucu ama tek yolu değildir.

🚍 Cermoni ile Talebe Dayalı Planlama | Yolcu Memnuniyeti Artarken Maliyetler Nasıl Azaltılır?

Cermoni, toplu taşıma sistemlerini talep verisiyle şekillendiren ve planlama süreçlerini bir bütün olarak ele alan akıllı bir karar destek çözümüdür. Amaç yalnızca bir sefer çizelgesi üretmek değil, şehir içi hareketliliği tüm bileşenleriyle optimize etmektir.

Cermoni'de farklı veri kaynaklarının entegre bir şekilde analiz edilmesiyle oluşturulan talep verileri ile hat frekansları belirlenir, ardından sefer saatleri planlanır, araç atamaları yapılır ve son olarak sürücü vardiyaları oluşturulur. Böylece planlama zincirinin tüm halkaları birbiriyle uyumlu, dengeli ve bütüncül şekilde işler.

Cermoni’nin optimizasyon temelli yapısı, belirlenen kısıtlar (araç sayısı, sürücü saatleri vb.) dahilinde en verimli planı üretmeyi hedefler. Bu yalnızca “daha çok” ya da “daha az” sefer anlamına gelmez — doğru yerde ve doğru zamanda hizmet üretmek anlamına gelir. Böylece yüksek talep saatlerinde memnuniyet artarken, düşük talep dönemlerinde gereksiz maliyetler önlenmiş olur.

Bu süreç, planlamayı operasyonel bir görev olmaktan çıkarıp stratejik bir sürece dönüştürür. Yolcunun ihtiyacına göre şekillenen bir sistem sayesinde, kaynaklar daha verimli kullanılır ve hizmet kalitesi istikrarlı şekilde korunur.

Peki bu yapı entegre olmasaydı ne olurdu? Sefer saatleri talep verilerinden bağımsız belirlenir, araçlar yanlış kapasiteyle çalışır, vardiyalar verimsizleşirdi. Bazı hatlar boş giderken, diğerlerinde aşırı yoğunluk yaşanırdı. Cermoni’nin her modülü bir diğerine bağlı çalıştığı için bu dengesizliklerin önüne geçilir.

Sonuç mu? Şehirdeki talep değişimlerine duyarlı, optimize edilmiş, sürdürülebilir ve yolcu dostu bir toplu taşıma sistemi

🎥 Cermopedia Yeni Bölüm: Talebe Dayalı Toplu Taşıma Planlaması

Cermopedia’nın yeni bölümünde bu kez “Talebe Dayalı Toplu Taşıma Planlaması” kavramını ele alıyoruz. Sade ve anlaşılır anlatımıyla bu bölümde şu sorulara yanıt arıyoruz:

Talep nasıl analiz edilir, nasıl tahmin edilir?
Talep verisi planlama süreçlerine nasıl entegre edilir?
Bu yaklaşım şehirlerde hangi faydaları sağlar?

Yaklaşık 2.5 dakikalık bu kısa videoda, planlamada veriye dayalı kararların nasıl şekillendiğini keşfedin. 📈

Cermopedia, sektörde sıkça karşılaşılan teknik kavramları herkesin anlayabileceği bir dille açıklamaya devam ediyor. Yeni bölümler için takipte kalın! 🎥📚

Bizden haberler 📰

🚶♀️ MARUF'ta trafik güvenliği için hem konuştuk hem de yürüdük!

Marmara Urban Forum (MARUF25) bu yıl da şehirleri daha erişilebilir, güvenli ve sürdürülebilir kılmak için birçok paydaşı bir araya getirdi. Parabol olarak biz de etkinliğin partneri olarak hem sahada hem salonda etkili bir şekilde yer aldık.

📍 İlk olarak, SAFELY projesi kapsamında düzenlediğimiz “Yürüyen Atölye” etkinliğinde, yaya güvenliğini sahada deneyimleyerek gözlemleme fırsatı sunduk. Katılımcılarla birlikte, İstanbul’un belirli rotalarında yürüyerek Mapalyse uygulamamız üzerinden riskli noktaları haritalandırdık. Bu sürecin tasarımı ve uygulamasında ekibimizden Elif Çora ve Tuğçe Işık aktif olarak görev aldı.

🎤 Aynı forumda düzenlenen “Sürdürülebilir’e Ulaşım: Ortak Deneyimler” oturumunda ise Pazarlama Direktörümüz Tuğçe Işık, Parabol’ün SKUP projelerinde edindiği deneyimleri ve SAFELY Projesi kapsamında yürütülen yol güvenliği çalışmalarını paylaştı. Şehirler için veriye dayalı ulaşım çözümlerinin önemi, somut örnekler ve etkilerle vurgulandı.

📍 EIT UM Safely Projesi Kapsamında Konya’da Safely Trafik Güvenliği Günlerine Katıldık

EIT Urban Mobility desteğiyle yürütülen SAFELY Projesi Konya’da gerçekleştirilen Trafik Güvenliği Günleri etkinliğinde, veriye dayalı analizler sahaya taşındı. Safely’nin Konya ve Saraybosna’daki pilot bölgelerinde belirlediği riskli alanlarda, yaya güvenliğini artırmaya yönelik somut iyileştirmeler uygulanmaya başlandı.

📍 Konya’daki saha ziyaretlerinde, proje paydaşlarıyla birlikte Safely üzerinden belirlenen riskli noktalara uygulanan önlemler yerinde incelendi. Aynı zamanda akıllı ulaşım sistemleri, hassas yol kullanıcıları ve şehir içi güvenli rota planlamaları üzerine sunumlar gerçekleştirildi.

Bu çalışmalar, Safely’nin sunduğu analitik içgörülerin nasıl gerçek müdahalelere dönüştüğünü ve şehirlerde güvenli, erişilebilir ulaşımı nasıl mümkün kıldığını gözler önüne serdi.

🔜 Sıradaki durak: Saraybosna!

Proje kapsamındaki diğer saha uygulamaları için bizi takipte kalın.

Mutfaktakiler 🙌🏻

Her sayıda sizi bir ekip arkadaşımızla bir araya getirmeye ve toplu taşımadaki yenilikçi çalışmaların arkasındaki uzmanlarla tanıştırmaya devam ediyoruz.

Bu sayımızda, Cermoni kullanıcılarının deneyimini iyileştirmek için şehirlerle doğrudan iletişimde olan, sorulara hızla çözüm üreten ve her kuruma detaylı bir ilgiyle yaklaşan Müşteri Başarı Yöneticimiz Mert Uslu sizlerle! 💼

Parabol'de Müşteri Başarı Yöneticisi olarak, Cermoni kullanıcılarının ürünü tüm özellikleriyle birlikte etkin ve verimli bir şekilde kullanabilmesini sağlamak için çalışıyorum. Amacım, kullanıcıların sistemden maksimum faydayı elde ederken kesintisiz ve stabil bir deneyim yaşamalarını garanti altına almak. Kullanıcı ihtiyaçlarını anlamak, karşılaştıkları sorunlara hızlı çözümler üretmek ve yazılımın sağladığı değerleri onlara en doğru şekilde aktarmak görevimin merkezinde yer alıyor. Müşteri süreçlerini yakından takip ederek, doğru yönlendirmeler ve eğitimlerle Cermoni’nin tüm yeteneklerini kullanıcıların günlük operasyonlarına entegre ediyorum. Her yeni etkileşimde, sadece anlık sorunları çözmekle kalmıyor; kullanıcıların uzun vadeli hedeflerine ulaşmasını kolaylaştıracak adımlar atıyorum. Aynı zamanda kullanıcılarla güçlü bir bağ kuruyor, onların ihtiyaç ve geri bildirimlerini ekiplere en doğru şekilde aktarıyorum. Eğitimler, kullanım analizleri ve proaktif iletişimle Cermoni’nin kullanıcılar için vazgeçilmez bir araç haline gelmesine destek oluyorum.

🚍Talebe Dayalı Planlama ile Neler Değişirdi?

Toplu taşımada daha verimli, daha adil ve yolcu dostu bir sistem kurmak için doğru soruları sormak gerekiyor: Yolcular nereden geliyor, nereye gidiyor? Hangi saatlerde hangi hatlara talep artıyor?

Bu sayımızda, talebe dayalı planlamanın ne olduğunu, nasıl uygulandığını ve karar alma süreçlerine nasıl katkı sunduğunu birlikte ele aldık.

Peki sizce, sizin şehrinizde talebe dayalı planlamaya geçilse neler değişirdi?

📩 Gözlemlerinizi, önerilerinizi veya kendi şehrinizde karşılaştığınız zorlukları bizimle paylaşmak isterseniz, her zaman buradayız.

Geri bildirimlerinizi her zaman bekliyoruz. 🙌

Yeni sayıda görüşmek üzere. 👋

Bizimle görüşlerinizi paylaşın!